داستان کسب ‌وکار - آشنایی با شرکت SpaceX (شرکت خصوصی پروازهای فضایی)

در دنیای کسب و کار، مرور روند موفقیت شرکت‌ها و کارآفرینان بزرگ همواره برای مبتدیان الهام‌بخش و مهیج بوده است. یکی از نمونه‌هایی که می‌تواند در این مسئله مورد توجه باشد، شرکت فضایی «SpaceX» است. اسپیس ایکس، با ایده‌های نوآورانه و تکنولوژی‌های پیشرفته، به ارائه راه حل‌هایی منحصر به فرد در صنعت فضاپیمایی می‌پردازد. این شرکت با دستاوردهای تاریخی مانند ارسال ماژول فضایی به ایستگاه بین‌المللی و بازگرداندن مراحل فضاپیما به زمین، نشان داده که هیچ رؤیا بزرگی غیر قابل دستیابی نیست. 
 
موفقیت این مجموعه، نمونه‌ای زنده از تلاش، انگیزه و پشتکار است که به هر کسب و کاری انگیزه لازم برای ادامه دادن را می‌دهد. در این مقاله، با موفقیت‌های اسپیس ایکس آشنا می‌شویم و هدف از تأسیس این شرکت را بررسی می‌کنیم. 

SpaceX کار خود را از کجا شروع کرد؟
شرکت اسپیس ایکس یک شرکت آمریکایی است که تجهیزات و ماشین‌آلات مربوط به صنعت هوافضا را تولید می‌کند. این شرکت که دفتر مرکزی آن در شهر کالیفرنیا قرار دارد، توسط کارآفرین معروف «ایلان ماسک» تأسیس شده است. ماسک در سال ۲۰۰۱، طرحی مفهومی را ارائه داد که به هدف پرورش گیاه در مریخ می‌پرداخت. اما برای جذب نظر مردم و سازمان هوافضای ناسا، او تصمیم گرفت تجهیزات ارزان قیمتی را از روسیه خریداری کند تا این طرح را به ثمر برساند. اما در همان شروع کار با شکست مواجه شد. 
در نتیجه این شکست تصمیم گرفت تجهیزات مورد نیاز خود را بسازد. در پی تحقیقات ابتدایی انجام شده برای گسترش طرح، دریافت که مواد اولیه مورد نیاز قیمت پایینی دارند و با تغییر روند تولید، می‌توان تجهیزات ارزان‌تری هم تولید کرد. در سال ۲۰۰۰، شرکت اسپیس ایکس به صورت رسمی فعالیت خود را با استخدام تام مولر آغاز کرد تا این روند شروع شود. البته ماسک در روزهای آغازین (مانند داستان برند اپل و سایر شرکت‌های فناوری)، فعالیتش را در یک گاراژ آغاز کرد. 

اسپیس ایکس راه خود را چطور ادامه داد؟
شرکت SpaceX، با وجود کمترین سابقه، در طی ۱۸ سال فعالیت خود توانسته است پیشرفت سریعی را تجربه کند و به دستاوردهای بسیاری در راستای اهداف خود برسد. این شرکت از سال ۲۰۰۵ با ۱۶۰ کارمند شروع کرده و تا سال ۲۰۱۰ توانسته است ۱۱۰۰ نفر را استخدام کند. در حال حاضر، تعداد کارمندان آن به ۶۰۰۰ نفر رسیده است. البته با توجه به طرح ریزی برای تولید سلاح‌های پیشرفته، تنها افرادی که اصالت آمریکایی دارند، در این شرکت مشغول به کار هستند.
شرکت اسپیس ایکس تا پایان سال ۲۰۱۳ موفق شده ۴۰ پرتاب فضایی انجام دهد که بیش از ۴۰ میلیارد دلار درآمدزایی را به همراه داشته است. همچنین بررسی‌ها نشان می دهد که درآمد اسپیس ایکس از ۸.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ به ۱۳.۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۷ افزایش خواهد یافت که این امر ناشی از بازگشت به رشد برای پرتاب های فالکون ۹ توسط مشتریان و افزایش تعداد کاربران Starlink از ۲.۳ میلیون مشتری به ۳.۸ میلیون است. از طرف دیگر ناسا به عنوان یکی از مشتریان اصلی این شرکت محسوب می‌شود و برندهای دولتی و تجاری دیگر آمریکایی نیز از خدمات اسپیس ایکس بهره می‌برند. در کل، شرکت اسپیس ایکس با پیشرفت سریع و همکاری با مشتریان متعدد، در صنعت فضایی به جایگاه برجسته‌ای دست یافته است.

اهداف ایلان ماسک در اسپیس ایکس
همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، یکی از اهداف اصلی این شرکت ایلان ماسک، کاهش هزینه‌های سفرهای فضایی و حمل و نقل فضایی بوده است. البته ایلان ماسک هنوز هم به دنبال کاهش هزینه‌ها است و قصد دارد هزینه سفرهای فضایی را به میزان یک دهم کاهش دهد.
این فرد (به عنوان مالک و مدیرعامل شرکت)، برای توسعه سیستم پرتاب قابل بازیافت نیز تلاش‌های فراوانی کرده است. اسپیس ایکس با مدیریت او توانسته تاکنون آزمایش‌های متعددی را انجام دهد و بتواند موشک‌های پرتاب شده به فضا را به زمین بازگرداند و آنها دوباره استفاده کند. این پروژه، هدف اصلی اسپیس ایکس است و در صورت موفقیت، هزینه‌های پرتاب موشک را تا ۷ میلیون دلار کاهش می‌دهد.
 
به علاوه، ایلان ماسک در سال ۲۰۱۱ اعلام کرد که سفر به مریخ نیز یکی از اهداف اصلی او در SpaceX است. او پروژه Interplanetary Transport System را هم آغاز کرد که شامل ساخت موشک‌ها، ایستگاه‌های فضایی و کپسول‌های پیشرفته فضایی است. این پروژه قابلیت انتقال انسان به مریخ و بازگشت به زمین را دارد و ایلان ماسک به این باور است که مریخ برای زندگی انسان مکان مناسبی است.

استارلینک، یکی از پروژه‌های اسپیس ایکس
استارلینک (Starlink) یک شبکه ماهواره‌ای است که برای دسترسی به اینترنت پرسرعت به همه شهروندان روی زمین طراحی شده است. اگرچه این پروژه در مراحل ابتدایی خود است، اما اسپیس ایکس قراردادهای دولتی را برای ارائه اینترنت پرسرعت به کاربران روستایی ایالات متحده منعقد کرده است.
شرکت خدمات مالی مورگان استنلی تخمین می‌زند که این سرویس با قیمت ۵۰ دلار در ماه ارائه خواهد شد و باعث می‌شود درآمد اسپیس ایکس با ۲۴ میلیارد دلار (جریان نقدی رایگان سالانه تا سال ۲۰۴۰) افزایش چشمگیری داشته باشد. البته شاید برایتان جالب باشد که بدانید اسپیس ایکس در سال ۲۰۲۳ چقدر ارزش دارد؟
طبق گزارش‌ها، اسپیس ایکس تا ژانویه ۲۰۲۳ به طور رسمی با ارزش خیره کننده ۱۳۷ میلیارد دلار وارد فهرست هکتوکرون شده است. در واقع، اسپیس ایکس یک دوره موفقیت مالی را در ژانویه به قیمت ۷۵۰ میلیون دلار ثبت کرد که ارزش شرکت را به ۱۳۷ میلیارد دلار رساند. این دوره توسط سرمایه‌گذارانی مانند a16z (Andreessen Horowitz) رهبری می‌شد. البته نام سرمایه گذاران اولیه دیگری هم مانند Founders Fund، Sequoia، Gigafund به چشم می‌خورد.

انسان با اسپیس ایکس به مریخ می‌رود؟
شرکت خصوصی اکتشاف فضایی اسپیس ایکس، برای ارسال یک فضاپیما به مریخ در حال تلاش است. این شرکت، به عنوان رهبر این عملیات در موقعیت مناسبی قرار دارد؛ زیرا تاکنون، به تعدادی دستاورد چشمگیر در حوزه اکتشاف فضایی دست یافته است. پرتاب اولین موشک با بودجه خصوصی به فضا در SpaceX، پرتاب اولین موشک قابل استفاده مجدد جهان و پرتاب قوی‌ترین موشک عملیاتی جهان تنها سه نمونه از موفقیت‌های این مجموعه هستند. 

در حال حاضر، اسپیس ایکس تمرکز خود را بر روی مریخ قرار داده و در چندین سال اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی در برنامه زندگی انسان به مریخ داشته است. در فوریه سال جاری هم موفق به پرتاب راکت «فالکون هوی» شده که بیش از دو برابر ظرفیت هر موشک عملیاتی دیگری را دارد و محموله‌ای تا ۶۴ متریک تن را حمل می‌کند. 
همچنین، اسپیس ایکس در حال پیشرفت در فضاپیمای Starship خود است که برای انتقال انسان و محموله به مریخ طراحی شده است. با توجه به تمامی پیشرفت‌ها، انتظارات این طور پیش می‌روند اسپیس ایکس بتواند انسان را برای زندگی به مریخ برساند.