آشنایی با بوم مدل کسب‌وکار (Business Model Canvas)

حتما نام بوم مدل کسب‌وکار را تاکنون شنیده‌اید و یا اطلاعات کاملی از آن دارید، اما برای کاملتر شدن این مقاله بیایید با هم یکبار به مرور بوم مدل کسب‌وکار بپردازیم.

تصور کنید که قرار است وارد یک جنگل تاریک شوید و به سلامت از آن بگذرید. جنگلی که مملو از مسیرهای پیچیده و ترسناک، خطرات غیر قابل پیش‌بینی و ریسک‌های بزرگ است. برای ورود به این مسیر چه فکری دارید؟ استفاده از نقشه، بله جواب درستی است. یک نقشه کامل قطعا می‌تواند راهنمای مناسبی برای عبور از این جنگل مخوف باشد.

بوم مدل کسب‌وکار، قرار است در مسیر بیزینس همین نقشه ما باشد. در این مسیر باید محصولی تولید کنید، بازاریابی کنید، مراقب مشتریان باشید، به برندینگ برسید، هزینه‌ها را کنترل کنید، جریان درآمدی بسازید، با نیروهای انسانی و شرکای تجاری معاشرت کنید و ...

بوم مدل کسب‌وکار مانند یک نقشه، به من کمک می‌کند تا مسیر بهتر را برای رسیدن به اهدافم در بیزینس انتخاب کنم.

 

 

فراگیری روش ایجاد بوم مدل کسب‌وکار برای صاحبان کسب‌وکار، مدیران ارشد سازمان‌ها، مدیران استارت‌آپ و افرادیکه به رشد کسب‌وکار خود فکر‌ می‌کنند، لازم و ضروری است.

تاریخچه‌ای کوتاه از بوم مدل کسب‌وکار:

استفاده از بوم مدل کسب‌وکار را برای اولین بار الکساندر استروالدر در کتابی با نام خلق مدل کسب‌وکار مطرح کرد. این ابزار بسیار ساده و کاربردی بود و به همین دلیل به سرعت استفاده از آن فراگیر شد.

روش استفاده شده در این مدل، مطرح کردن سوالات کلیدی کسب‌وکار و یافتن پاسخ مناسب برای آنها است.

مهم‌ترین سوال: قطعا مهم‌ترین سوال در یک کسب‌کار این است که، چه برنامه‌ای برای پول درآوردن دارید؟ پاسخ به این سوال بسیار مهم و ضروری است اما فقط همین یک سوال کافی نیست. سوالات مهم دیگری هست که در ادامه باید برای آن پاسخ مناسب داشته باشید.

سوالاتی مانند:

  • چه کسی مخاطب هدف من است؟
  • چه مشکلی از مخاطب را دوا خواهم کرد؟
  • چه ارزشی به مشتری خواهم داد؟
  • قرار است مشتری را از کجا پیدا کنم و چطور حفظش کنم؟
  • درآمد ما از کجاست؟
  • روش توزیع محصول ما چیست؟
  • هزینه‌ها چقدر و مربوط به چیست؟
  • حاشیه سود چقدر است؟
  • چطور بازاریابی خواهیم کرد؟

اما بیایید این سوالات را در یک نمودار پاسخ دهیم.

 

این نمودار به شما کمک ‌می‌کند تا تصویری درست از کسب‌وکار خود داشته باشید و در ادامه با تکیه بر همین پاسخ‌ها و البته تصحیح آن‌ها به رشد کسب‌وکار خود کمک کنید.

اگر در جزئیات دقیق شوید متوجه یک موضوع جالب می‌شوید.

در حقیقت بوم مدل کسب‌وکار از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

بخش اول: سمت مشتری

بخش دوم: ارزش آفرینی

بخش سوم: سمت کسب‌وکار

بیایید دوباره تصویر اول را با بخش‌بندی ببینیم

بخش‌بندی بوم مدل کسب‌وکار
بخش‌بندی بوم مدل کسب‌وکار

 

حالا بیایید به یک نمونه واقعی از بوم مدل کسب‌وکار که با سوالات درست تکمیل شده را از نزدیک نگاه کنیم تا تصویر بهتری در ذهن شما شکل بگیرد.

 

نمونه بوم مدل کسب‌وکار - منبع: متمم
نمونه بوم مدل کسب‌وکار - منبع: متمم
  • برای مشاهده تصویر در سایز واقعی اینجا کلیک کنید.

بوم مدل کسب‌وکار به شما کمک خواهد کرد تا تصویری درست از اتفاقات پیش رو برای خود داشته باشید و برنامه‌ریزی خود را تا حد امکان با خطای کمتر و نزدیک به واقعیت ایجاد کنید.

انتقال بوم مدل کسب‌وکار به نرم‌افزار مدیریت پروژه میزیتو

پس از تکمیل مدل ترسیمی بوم مدل کسب‌‌وکار برای عملیاتی شدن واقعی این مدل باید آن را اجرا کنید و بهترین روش برای عملیاتی شدن، استفاده از یک نرم‌افزار مدیریت پروژه مناسب برای پیاده سازی این مدل است.

برای ایجاد بوم مدل کسب‌وکار در میزیتو ابتدا یک پروژه ایجاد کنید. سپس به سربرگ بورد پروژه بروید. حالا کافیست برای هر بخش از بوم یک ستون مجزا ایجاد کنید و فعالیت‌های هر بخش را بعنوان وظایف، زیر آن ستون ایجاد کنید.

با ستون اول شروع کنیم. عنوان ستون را بگذاریم و سوالات را اضافه کنیم.

 

دقت کنید که این سوالات تنها نمونه هستند و شما باید سوالاتی منطبق بر کسب‌وکار خود مطرح کنید.

۱- بخش بندی مشتریان

مشتریان ما چه کسانی هستند؟

چه کسانی مشتری ما نخواهند بود؟

مهم‌ترین مشتریان ما چه کسانی هستند؟

 

۲- چارچوب تعامل با مشتری

نقش ما در فرآیند خرید چیست؟

آیا همه چیز اتوماتیک است؟

فرآیند ما برای کمک به خرید مشتری چیست؟

غیر از پرداخت پول، مشتری در ایجاد ارزش چه نقشی دارد؟

هزینه جذب هر مشتری برای ما چقدر است؟

 

۳- کانال‌های ارتباطی با مشتری

از طریق کدام کانال‌ها می‌خواهیم به مشتریان دسترسی پیدا کنیم؟

مشتری چگونه از محصول ما مطلع خواهد شد؟

محصول چگونه به دست مشتری خواهد رسید؟

بازخوردهای مشتری را چگونه دریافت می‌کنیم؟

کدام کانال ارتباطی بهتر عمل می‌کند؟

 

۴- مدل درآمد

چگونه پول در می‌آوریم؟

آیا مشتری و مصرف کننده دو گروه یکسان هستند یا مجزا؟

آیا مشتری فقط یکبار خرید می‌کند یا باید در ادامه خرید کند؟

به مشتری که آماده خرید نیست چه ارزشی ارائه می‌دهیم؟

ترجیح روش پرداخت مشتریان چیست؟

 

۵- ارزش پیشنهادی برای مشتری

چه کالایی عرضه می‌کنیم؟

چه ارزشی برای مشتری ایجاد می‌کنیم

چرا مشتری باید پول بدهد؟

چرا باید به ما پول بدهد؟

چه دردی از او دوا خواهیم کرد؟

کدام لذت را برایش ایجاد خواهیم کرد؟

 

۶- فعالیت‌‌های کلیدی

هسته اصلی فعالیت ما چیست؟

فعالیت‌های غیر اصلی ما چیست؟

مستقل از اسم و عنوان، کسب‌وکار شما واقعا چه می‌کند؟

 

۷- شرکای کلیدی

چه افرادی یا مجموعه‌هایی در بیرون از مجموعه باید باشند و کمک کنند تا کسب‌وکار اجرا شود؟

تامین‌کنندگان اصلی ما چه کسانی هستند؟

فعالیت‌های اصلی شرکای ما چیست؟

 

۸- منابع کلیدی

مهم‌ترین منابع برای اجرای این کسب‌وکار چیست؟

غیر از منابع مالی چه منابع دیگری نیاز دارید؟

کدام یک از این منابع می‌توانند بعدا مزیت رقابتی شما باشند؟

 

۹- ساختار هزینه

هزینه‌های این مدل کسب‌وکار به چه سرفصل‌هایی تقسیم می‌شود؟

سرفصل‌هایی که بخش عمده هزینه را می‌سازند چه هستند؟

ساختار هزینه با بزرگ شدن کسب‌وکار چه تغییری خواهد کرد؟

 

حالا نتیجه را ببینید:

 

ترسیم بوم مدل کسب‌وکار در میزیتو
ترسیم بوم مدل کسب‌وکار در میزیتو
  • برای مشاهده تصویر در سایز واقعی اینجا کلیک کنید.

 

تصویر کامل پیاده‌سازی بوم مدل کسب‌وکار در میزیتو
تصویر کامل پیاده‌سازی بوم مدل کسب‌وکار در میزیتو
  • برای مشاهده تصویر در سایز واقعی اینجا کلیک کنید.

حتما به این سوالات، دقیق و کامل پاسخ دهید و سعی کنید همیشه این پروژه را داشته باشید تا بتوانید مجدد به آن مراجعه کنید.

اگر هنوز هم در شکل ایجاد بوم نیاز به کمک بیشتری دارید با یک جستجوی ساده می‌توانید نمونه‌های کامل دیگری از بوم مدل کسب‌وکار در برندهای معتبر دنیا را پیدا کنید تا بتوانید پاسخ‌های جذابتری به سوالات خود بدهید.

بعد از خواندن این جملات، حالا نوبت شماست. اگر مدیر یک کسب‌وکار هستید برای نوشتن بوم مدل کسب‌وکار منتظر نمانید. همین الان یک کاغذ و قلم بردارید و شروع به نوشتن و ترسیم بوم مدل کسب‌وکار خود کنید.

میزیتو، نرم افزار مدیریت پروژه آنلاین

 


این مقالات را هم بخوانید:

پله‌های رسیدن به اهداف و مدیریت ریسک در مدیریت پروژه
مهم‌ترین جلسات در مدیریت پروژه چیست؟